Metod Penman-Monteith

Modell:MILCLASSModell:Torna a El métod Penman-Monteith a l’è ‘na manera de stimà la svapo-traspirazión de riferiment a partì de dàa climàtich.; el métod el consist in del soprà quèlla fórmola chì:

$E{T}_o=\frac{0,408\cdot \mathrm{\Delta }\cdot (R_n-G)+\gamma \cdot (900/(T+273))\cdot u_2(e_s-e_a)}{\mathrm{\Delta }+\gamma \cdot (1+0,34\cdot u_2)}$

indoe:

ET_o l’è la svapo-traspirazion de riferimént esprèssa in mm/dì;

R_n l’è la radiazión nètta sora la superfice de la coltivazión in MJ/(m2•dì);

T l’è la temperadura media giornadera de l’aria a l'altèzza de 2 meter del soeul;

u₂ a l’è la velocità del vent a du meter del soeul in m/s;

e_s a l’è la pressión de vapór a la saturazión in kPa;

e_a a l’è la pressión de vapór effettiva anca lée in kPa;

donca es-ea l’è el deficit de la pressión de vapór;

∆ a l’è la pendenza de la curva de la pressión de vapór in kPa/°C;

γ l’è la costanta psicrometrica.

Calcol a scala giornadera

In del caso di càlcol a scala giornadera:

$T=\frac{T_{max}+T_{min}}{2}$

indoe T_max e T_min hinn i temperadùr mìnima e massìma de la giornada in °C;

$\mathrm{\Delta }=\frac{4098\cdot [0,6108\cdot e^{(\frac{17,27\cdot T}{T+273,3})}]}{(T+273,3{)}^2}$

indoe e l’è el Numer del Nepero (base di logaritm naturaj);

$e_s=\frac{e^o(Tmax)+e^o(Tmin)}{2}$

ch’a l’è la media di pression de vapor satur corrispondent a la temperadura massima e minima che pòden vèss calcolàd con quèj fórmol empìrich chì:

$e^o(T_{max})=0,6108\cdot e^{[(17,27\cdot T_{max})/(T_{max}+273,3)]}$

$e^o(T_{min})=0,6108\cdot e^{[(17,27\cdot T_{min})/(T_{min}+273,3)]}$

$e_a=\frac{e^o(T_{min})\cdot (R{H}_{max}/100)+e^o(T_{max})\cdot (R{H}_{min}/100)}{2}$

o ben la media di pressión de vapór massima e minima dedòtt de la conoscenza de l’umidità relativa RH_max che la correspond a T _min e RH _min che la correpònd a T _max esprèss in %.

$R_n=R_{ns}-R_{nl}$

indoe R_ns l’è la radiazión solà nètta (radiazión a onda corta), R_nl l’è la radazión emisa del terrén in MJ/m2•dì;

R_ns la pò vèss dedòtta con di càlcol de astronomia:

$R_{ns}=(1-a)\cdot R_s$

indoe

α l’è l’albedo (varda ► albedo)

R_s a l’è la radiazión solàr al dì in MJ/(m2 •dì)

$R_s=[a_s+b_s\cdot (n/N)]\cdot R_a$

‘doe

a_s e b_s hinn i “valór de l’Ångstrom” che dipénden di condizión atmosferegh e de la declinazión del sol, ma s’a se gh’hànn nò di valór precìs a pòden dopràss quèj valór chì: a_s=0,25,b_s=0,50;

n l’è el nùmer di or che gh’è el sol in del cors del dì consideràa;

N l’è el nùmer màssim di or de sol in quèll dì

$N=(\frac{24}{\pi })\cdot {\omega }_s$

Ra l'è la radiazión extra terrèster in MJ/m2•dì

$R_a=\frac{24\cdot 60}{\pi }\cdot 0,0820\cdot d_r\cdot [\omega \cdot sen\varphi \cdot sen\delta +cos\varphi \cdot cos\delta \cdot sen{\omega }_s]$

‘doe d_r l’è l’invèrs de la distanza relativa Tèrra-sol, δ l’è la declinazion del sol in radiant, ωs l’è l’àngol orari del sol in radiant, φ la latitudin in radiant, e l’è positiva per l’emisfero nòrd e negativa per quèll sud.

$d_r=1+0,033\cdot cos(\frac{2\pi }{365}\cdot J)$

$\delta =0,409sen(\frac{2\pi }{365}\cdot J-1,39)$

indoe J l’è el nùmer del dì de l’ann compres infra 1 (per el 1 de genar e 366 per el 31 de dicember)

${\omega }_s=arccos[-tan\varphi \cdot tan\delta ]$

$R_{nl}=4,903\cdot 10^9\cdot \frac{[(T_{max}+273,16{)}^4+(Tmin+273,16{)}^4]}{2}\cdot (0,34-0,14{\sqrt{e}}_a)(1,35(\frac{R_s}{R_{so}})-0,35)$

G=0 in MJ/m2•dì che l’è trascuràbil a scala giornadera;

$\gamma =0,000665\cdot P$

indoe P l'è la pression atmosferega in kPa:

$P=101,3\cdot (\frac{293-0,0065\cdot z_{lm}}{293}{)}^{5,26}$

indoe

z_lm l'è l'altèzza in meter in sul livèll del mar;

$u_2=u_z\frac{4,87}{ln(67,8\cdot z-5,42)}$

indoe

u_z l'è la velocità del vent misurada a l'altèzza z (in meter)

Calcol mes a mes

El calcol mes a mes l'è compagn de quèll a scala giornadera ma in quèll caso chì el calór in del soeul l'è nò trascuràbil e 'l pò vèss calcolàa inscì:

$G_{mes{e}_i}=0,07\cdot (T_{mes{e}_i+1}-T_{mes{e}_i-1})$

oppùr

$G_{mes{e}_i}=0,14\cdot (T_{mes{e}_i}-T_{mes{e}_i-1})$

indoe T hinn i temperadùr medi mes a mes

Stima semai che ghe sia la mancanza d'on quaj daa

• Semai che mancassen i daa de umidità a se pò considerà:

$e_a=e^o(T_{min})$

• Semai che mancassen i daa de Rn, Rs, n a se pòden dopràa i dàa d'on sit compagn (arent a quèll che l'interèssa, a l'istèssa quòta e l'istèssa esposizión); l'è nò consiliàa per àarei de còsta o montagnós:

$R_s=K_{Rs}\cdot (T_{max}-T_{min}{)}^{0,5}\cdot R_a$

che la var nò in del caso di ìsol piscìninn e K_Rs el var 0,16 per l'entrotèsrra e 0,19 per i zòn de la còsta. Per i ìsol piscinìnn inscambi:

$R_s=0,7\cdot R_a-b$

indoe b l'è la costanta empirica che la var 4 MJ/m2•dì.

Tuttamanch in del caso che mancassen di daa i stimm hinn men fidàbil e 'l gh'hà sens dopràj domà per i càlcol mes a mes.

Vos correlad

• Svapo-traspirazion
• Irigazion